Po Klan Thu
| Po Klan Thu | |||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Chánh vương Panduranga Chánh trấn Thuận Thành | |||||||||||||||||
| Vua Panduranga | |||||||||||||||||
| Ủy trị | 1822 - 1828 | ||||||||||||||||
| Nhiếp chính | Cei Dhar Kaok (phó vương) | ||||||||||||||||
| Tiền nhiệm | Po Saong Nyung Ceng | ||||||||||||||||
| Kế nhiệm | Po Phaok The | ||||||||||||||||
| Thông tin chung | |||||||||||||||||
| Sinh | ? Băl Canar,  Panduranga | ||||||||||||||||
| Mất | 1828 Băl Canar, Panduranga | ||||||||||||||||
| An táng | Phan Rí Cửa | ||||||||||||||||
| Thê thiếp | ? | ||||||||||||||||
| |||||||||||||||||
| Tước hiệu | Thuận Thành trấn Khâm sai Thống binh cai cơ | ||||||||||||||||
| Chính phủ | Panduranga | ||||||||||||||||
| Thân phụ | ? | ||||||||||||||||
| Thân mẫu | ? | ||||||||||||||||
Po Klan Thu[1] (? - 1828) là lãnh tụ của tiểu quốc Panduranga từ 1822 đến 1828.
Tiểu sử
[sửa | sửa mã nguồn]Chính trường Panduranga dưới triều Minh Mệnh hết sức rối ren. Năm 1822, Po Saong Nyung Ceng (người được đưa lên ngôi vì góp công phò vua Gia Long phục quốc) mất, Lê Văn Duyệt đề nghị cho con trai ông là Cei Phaok The[2] kế nghiệp, nhưng Minh Mệnh muốn lập Bait Lan là một người thân cận với mình hơn. Thừa dịp triều đình Huế bất đồng về việc chọn tân vương Panduranga, Ja Lidong nổi dậy và tôn lập Po Klan Thu (Nam sử gọi là Nguyễn Văn Vĩnh / 阮文永). Triều đình Huế phái quân thứ đi đánh dẹp và bắt được Po Klan Thu đem về giam lỏng tại kinh đô, Ja Lidong dựa vào địa hình phức tạp của Thuận Thành trấn để quấy nhiễu quân đồn trú. Bất đắc dĩ Minh Mệnh công nhận Po Klan Thu là lãnh tụ Panduranga và ban cho ấn đồng Quản lý Thuận Thành quan phòng (管理順城關防之印), nhưng yêu cầu ông phải trừng trị phiến quân Ja Lidong. Năm 1826, lại có Kai Nduai Bait xách động một cuộc bạo loạn chống chính phủ Panduranga, nhưng chóng bị dẹp. Đến năm 1828, tin Po Klan Thu mất được loan truyền từ Thuận Thành, trong khi Minh Mệnh chưa kịp quyết thì Lê Văn Duyệt mau chóng đưa Cei Phaok The lên ngôi với vương hiệu Po Phaok The, đồng thời phong phó vương cho Cei Dhar Kaok.
Xem thêm
[sửa | sửa mã nguồn]Tham khảo
[sửa | sửa mã nguồn]- ^ “Champa dưới triều đại Po Klan Thu” (PDF). Bản gốc (PDF) lưu trữ ngày 13 tháng 5 năm 2016. Truy cập ngày 8 tháng 4 năm 2016.
- ^ Cei: Trong tiếng Chăm có nghĩa là hoàng tử hoặc vương tử.